Natuur in een notendop op de Lofoten

Wandelend door vier seizoenen op de noord Noorse eilandengroep de Lofoten.

^{Langzaam daalt het vliegtuig door de wolken heen, al een paar minuten is er niets anders te zien dan grijze lucht. Dan, langzaam, beginnen de eerste silhouetten van bergen door de wolken heen te schemeren en wordt het prachtige landschap van noord Noorwegen zichtbaar. De sneeuw op de bergtoppen glanst mysterieus in het door het wolkendek gefilterde zon en mijn hart begint sneller te kloppen bij het idee dat ik een week lang de tijd heb om dit prachtige landschap te verkennen!}

Al gelijk na aankomst wordt de schoonheid van de Lofoten zichtbaar. De zon werpt een winterse gloed over de bergen en kleurt de sneeuw goud, het contrast met de fel rood gekleurde huisjes en vissersbootjes kan niet groter zijn, het lijkt zo uit een sprookje te komen. Het gejaagde leven van thuis lijkt mijlenver weg en het enige wat ik denk is: “Een week is nooit genoeg om al dit natuurschoon te ontdekken”. Voor je begint aan een wandelreis is het belangrijk om je goed in te lezen in de omgeving en wat je zoal kunt verwachten op een bestemming, zo ook hier. De Lofoten bestaat uit zeven hoofdeilanden en ligt als een soort van schiereiland in zee 300km boven de poolcirkel en is ongeveer 150 km lang.

De Lofoten

Land: Noorwegen

Coördinaten: 68° 20 NB, 14° 40 OL

Oppervlakte: 1227 Km2

Inwoners: circa 24500

Door de ligging van de eilanden, open en bloot in de oceaan, kan het weer er wisselvallig en onvoorspelbaar zijn. Het is een plek waar je vier seizoenen in één dag mee kan maken. De week dat ik er verbleef, midden maart, heeft het gesneeuwd, gestormd, geregend en waren er prachtige zonnige dagen. De temperatuur varieerde tussen de -5C en +10C. Als je van plan bent naar de Lofoten af te reizen moet je er dus wel rekening mee houden dat je voor alle weersomstandigheden kleding en uitrusting meeneemt. Tot ver in de zomer kan er nog sneeuw liggen en er wordt dan ook aangeraden om vanaf september t/m mei winterkleding mee te nemen. De eilanden worden het drukst bezocht tussen juni en augustus, wanneer de kans op mooi weer het grootst is en bijna alle wandelingen sneeuwvrij zijn. Hoewel ook dan de temperatuur nog makkelijk tot 10C kan dalen! Zorg dus dat je voldoende laagjes bij je hebt zodat je niet verrast wordt door de kou of een fikse regenbui.

Waarom wandelen op de Lofoten?

Daar is eigenlijk maar één antwoord op. Omdat je er alles vind wat een avontuurlijke wandelaar zoekt in een relatief klein gebied! Je hebt er langgerekte witte stranden, rustieke havenstadjes in smalle fjorden, groene valleien, bergmeren, watervallen en besneeuwde bergtoppen, dit alles badend in het gouden licht van de laagstaande zon. Zomers kun je genieten van de middernachtzon die nooit onder gaat en ’s winters van het noorderlicht dat het landschap ’s nachts laat oplichten. Daarnaast is er voor ieder wat wils, je kunt kiezen voor makkelijke wandelingen door relatief vlak terrein maar ook voor het serieuzere bouldering of rotsklimmen. In Noorwegen geld het allemansrecht, dit betekent dat alle natuur vrij toegankelijk is voor iedereen, veel wandelpaden lopen dan ook door privéterrein heen. Schrik dus niet als je ineens oog in oog staat met een kudde schapen of met een trappetje over een hek heen moet klimmen een weiland in. Tijdens lange wandeltochten kun je ook overal kamperen, mits je minimaal 150m van iemands huis wegblijft.

Klimmend tegen de rotsen op, mijn wandelstokken gebruikend om te kijken of de sneeuw niet te diep is en de rotsen wel echt vastliggen klauter ik gestaag naar de top van de berg. Onderweg ben ik al een langs een waterval omhoog geklommen en heb gedronken uit een kraakhelder beekje dat uit een gletsjermeer stroomde. Al meerdere keren heb ik een stop gemaakt om te genieten van het prachtige uitzicht, iedere keer een stukje hoger en iedere keer lijkt het een heel andere wereld. Nog iets hoger ben ik een helderwitte ijsvlakte overgestoken en nader nu langzaam het eindpunt van de wandeling. De zon schijnt fel op bergtoppen om mij heen en ondanks het vroege voorjaar piepen de eerste groene plantjes al door de sneeuw heen. Dan, na een laatste klimpartij over losse rotsblokken sta ik op de top en kan 360 graden om me heen kijken. Van de ene kant van de Lofoten naar de andere kant. In de verte ligt een klein vissersdorpje in een fjord en op zee varen miniatuurbootjes. Verder is er geen mens te bekennen, ik lijk wel alleen op de wereld!

Ongemarkeerd en ongerept

Veel van de wandelingen op de Lofoten zijn ongemarkeerd, er zijn geen bordjes of paaltjes die je de weg wijzen. Wel zijn er op internet veel wandelingen te vinden die je in je GPS kunt zetten en zo als leidraad kunt gebruiken als je niet bekent bent met de omgeving. Een site die ik zelf veel gebruikt hebt is www.hiking-lofoten.com. Je vind hier veel beschrijvingen van verschillende wandelingen en bestandjes die je op GPS kunt downloaden.

Omdat de wandelingen niet gemarkeerd zijn en de paden niet onderhouden worden is het een vereiste dat je een beetje ervaring hebt met wandelen door de bergen en over een goede conditie beschikt. Wandelstokken zijn geen overbodige luxe in dit rauwe terrein. Zelf vond ik het een groot voordeel dat er niet veel gemarkeerde paden zijn, je hebt echt het gevoel op avontuur te zijn. Je bent continue op zoek naar een goede weg en ondanks dat je wel een route op je gps hebt kun je ook spontaan besluiten toch een andere berg te beklimmen of toch even bij dat bergmeertje in de verte te gaan kijken. Niets staat vast en alles kan. Regelmatig heb ik dan ook om moeten keren om een stukje terug te lopen omdat de weg die ik gekozen had toch te steil was of omdat je opeens op een stuk sneeuw of ijs stuit dat er niet stevig genoeg uitziet om over te steken. Als je dan eenmaal op het eindpunt komt voelt het dan ook als een persoonlijke overwinning dat je niet alleen het eindpunt bereikt hebt maar ook dat je min of meer helemaal zelf de route uitgestippeld hebt.

^{H et enige geluid dat ik hoor is het knisperen van de sneeuw onder mijn sneeuwschoenen, de lucht is felblauw en het ijs van het meer waar ik overheen loop schittert en glanst in de felle zon. Vaag zijn er nog sporen van langlaufers in de sneeuw te zien en die kan ik dan ook gebruiken om mijn weg terug te vinden naar de beschaving en mijn auto. Op gewone schoenen was deze wandeling niet te doen geweest, ik heb het geprobeerd, maar na een korte wandeling langs een weg begon de sneeuw steeds dieper te worden en zakte ik steeds verder weg. Deze sneeuwschoenen zijn dan ook een uitkomst! Het loopt lekker en er komt geen sneeuw meer in mijn sokken. De stilte is overweldigend en de enige andere mensen die je tegenkomt zijn wat langlaufers en skiërs die na een lange tocht omhoog eindelijk hun ski’s onder konden binden en nu naar beneden glijden.}

Zoals ik al eerder aangaf is het landschap zeer afwisselend en bied het voor ieder wat wils. De Lofoten zijn een ideale bestemming als je in korte tijd optimaal wil genieten van de diversiteit van het Noorse landschap. Slapen doe je in oude vissershuisjes (robruer) of ergens in de wildernis in je tentje, grote hotels zijn er niet te vinden.

Tijdens mijn verblijf op de Lofoten heb ik overnacht in Moskenesøya, een prachtig pittoresk vissersdorpje op een eilandje dicht bij het eindpunt van de eilandengroep in het westen. Ondanks dat de vissershuisjes nu grotendeels in gebruik zijn als toeristenaccommodatie wordt er ook nog volop gevist, van 's ochtends tot 's avonds zie je de vissersboten de zee opgaan en volgeladen met vis weer terugkeren. De vis wordt dan in de buitenlucht opgehangen om te drogen en er stokvis van te maken. Dat zal wel stinken, hoor ik je denken. Maar dat valt reuze mee! Het voegt alleen maar meer toe aan het bijzondere gevoel van slapen in een vissershuisje.

^{H et is nog donker buiten als ik mijn ogen open doe. Mijn telefoon geeft 7 uur aan en ik besluit dat het een mooie tijd is om op te staan. Terwijl ik slaperig naar de keuken van het vissershuisje slenter om koffie te zetten tuur ik even door het raam naar buiten. De zon begint langzaam boven de bergen uit te komen en zet de hemel in vuur en vlam. Voor mijn raam varen de vissersbootjes voorbij, eindelijk kunnen ze weer, na twee dagen storm uitvaren. Over een paar uur zullen ze terugkeren met bakken vol haring en kabeljauw. Het hele tafereel lijkt zo uit een prentenboek te komen en straalt een intens gevoel van rust en tevredenheid uit. Een boek of krant is hier niet nodig, de komende uren is het genoeg om met een kop koffie in de hand over het water te staren.}

Naast Moskenesøya heb ik ook overnacht in Henningsvaer, een eilandje ongeveer halverwege aan de zuidkant van de Lofoten. Ook hier kun je de hele dag genieten van de fel gekleurde vissersbootjes die continue voor je raam voorbij varen.

^{Langzaam klimt het vliegtuig omhoog en worden de bergen en dalen, de meren en fjorden kleiner en kleiner. Na een week intensief genoten te hebben en een aantal prachtige wandelingen gemaakt te hebben bekruipt me nu alweer het gevoel van gemis, ik ben net weg en wil nu alweer terug! Er zijn nog zoveel toppen niet bedwongen, nog zoveel watervallen niet gezien. Hoe zou het eruit zien als de eerste bloemen gaan bloeien in het voorjaar? Als de sneeuw smelt en je kunt zwemmen in bergmeren? Hoe zou het in de winter zijn als de zon nauwelijks boven de horizon komt en de lucht alle tinten oranje, rood en paars aanneemt? Hoe zou het zijn als je tijdens het avondeten een ware lichtshow krijgt door het noorderlicht? Hoe zou het zijn? Er is maar één manier om erachter te komen, ik moet weer terug!}