Heerlijk peddelen door de vogelrijke Alde Feanen

Vanaf het water kennismaken met een uniek oerlandschap. Een stukje wilde natuur in het hart van Friesland.

In hartje van Friesland ligt het fraaie Nationaal Park De Alde Feanen. Met zijn vierduizend hectare is wat ooit onland was door een ingrijpende herinrichting veranderd in het grootste aaneengesloten natuurgebied op het Friese vasteland. Een eldorado voor allerlei soorten vogels en vissen, maar ook een ideaal leefgebied voor de otter. En de mens? Die kan er volop genieten. Wandelend, fietsend en niet te vergeten kanoënd. De brede sloten en petgaten vormen een mooi netwerk van waterwegen en zijn bij uitstek geschikt voor prachtige kanotochten.

Kanoroutes

De route noord is zo’n 12 tot 14 kilometer. De route zuid (Jan Durkspolder) is ongeveer 7 kilometer.

Kanoën door de nieuwe natuur

Earnewald ligt in het centrum van het gebiede waarin we varen. Bij het Pettebosk aan de Koaidyk, niet ver van het bezoekerscentrum, starten we de kanotochten. Dit recreatiebos is aangelegd om kinderen spelenderwijs kennis te laten maken met de natuur in het laagveenmoeras. Nieuwsgierig naar de routes door de nieuwe natuur van moerasgebieden, petgaten, rietlanden, moerasbossen met veenmossen en hoogveenontwikkeling kiezen we voor de route Noord. We gaan naar links en peddelen naar de overdraagplaats, vanwege de scheiding en het hoogteverschil tussen natuurpeil en polderpeil. Na het klaphek steken we de weg over en stappen bij de Koaisleat weer in de kano. Bij de Feantersdyk gaan we rechtsaf en kanoën parallel aan de weg onder een tunneltje door bij de zandwinning Panhuyspoel. Via een lange kanoduiker varen we onder de Feantersdyk door tot de Earnewarrepoel en komen via een kleine overdraag echt in het natuurgebied. De Earnewarrepoel is een oude watergang met heel helder water en veel waterplanten. Vanwege de vele vis heet het in de volksmond ‘de visvijver’. De route slingert door de noordkant van het deelgebied Reid om ‘e Krite. De kijk op de wereld om ons heen verandert meteen. Vanaf het water ziet alles er net iets anders uit. Via de kanoduiker onder de Bolderendyk varen we door een nieuw gegraven sloot tot de Earnsleat, slaan linksaf en vrijwel direct weer rechtsaf. We zijn nu in It Wikelslân. Bij de Dominee van der Veenweg komen we via de kanoduiker in het Fjirtich Mêd. In dit grote bestaande natuurgebied met plassen, oude petgaten, bossen en heel veel oude rietlanden stuurt It Fryske Gea door het vergroten van de regeninvloeden aan op hoogveen ontwikkeling. Wij peddelen via de Fjirtich Mêdsleat tot bijna bij de Langesleat. Daar gaan we linksaf, voor het fi etspad en onder het bruggetje door richting Earnewâld. De route wijst zich vanzelf. Het dorp is een mooie gelegenheid voor een pauze en het strekken van de benen.

Magnifiek uitzicht

Er zijn nu twee mogelijkheden: via het grote water van het Earne wâldster Wiid naar het Pettebosk of terug door het mooie natuurgebied via de Earnsleat op de grens van It Wikelslân en Reid om ’e Krite. Langs de Earnsleat staat een uitkijktoren met een magnifi ek uitzicht over dit unieke gebied. Afhankelijk van het jaargetijde verblijven er vele vogelsoorten, zoals het baardmannetje, kiekendief, slechtvalk en visarend laten zich hier zien. Wij kiezen voor deze tweede optie en kanoën dezelfde weg langs de Langesleat terug, varen aan het eind weer rechtsaf de Fjirtich Mêdsleat op, nemen weer de duiker onder de Dominee van der Veenweg en slaan bij de T-splitsing (Earnsleat) rechtsaf. Hier is de uitkijktoren al zichtbaar. Voor kanoërs is speciaal een uitstapplaats gemaakt om ook van het uitzicht op de uitkijktoren te kunnen genieten. Bij de overdraagplaats met stuw met vistrap stappen we uit, steken de weg over en stappen in de Koaisleat weer in het gebied met polderpeil en kanoën terug naar de startplaats aan de Koaidyk.

Peddelen door de Jan Durkspolder

Dat het ook mooi kanoën is in de Jan Durkspolder willen we natuurlijk ook ondervinden. Nu gaan we bij de startplaats bij het Pettebosk rechtsaf. We volgen de vaart die door het Pettebosk loopt en houden aan het eind links aan. We peddelen onder bruggetjes door en gaan aan het eind rechtsaf. Daarna direct weer rechts. Deze vaart volgen we tot aan de Geau. Hier gaan we linksaf, dan rechts onder de weg door en dan weer rechtsaf. We blijven parallel aan de weg varen en nemen de tweede vaart links. We volgen de vaart tot aan de bocht naar rechts. Dit is genieten, met volle teugen! Vanuit de kano is de natuurbeleving bijzonder. Omdat je zo laag zit heb je het gevoel dat je deel uitmaakt van een groot schilderij met water, oevers, lucht en vogels. Eén met het omringende landschap. We bereiken de Jan Durkspolder. Nog een paar slagen en dan is het tijd voor een pauze. We leggen aan bij Uitkijktoren Romsicht, gebouwd op het fundament van de in 1967 afgebroken boerderij met dezelfde naam. Met een hoogte van dertien meter biedt de toren een schitterend uitzicht over de Jan Durkspolder.

Genieten van de ruimte

We vervolgen onze tocht en passeren de overdraagplaats langs de Headamsleat. Overdragen is niet nodig. We varen dan ook rustig door, houden rechts aan en blijven de vaart langs de polder volgen. Daarna varen we onder de fi etsbrug over de Geau door. We gaan rechtdoor tot aan de splitsing en peddelen door richting Lytse Mear, iets ten noorden van de Jan Durkspolder. We laten de peddel even rusten en genieten van de ruimte. Daarna keren we om, want we kunnen hier niet verder. We varen terug naar de brug over de Geau. Voor de brug gaan we nu linksaf. Na het passeren van een wandelbrug zien we aan de linkerkant een uitstapplaats. Hier leggen we aan voor een bezoek aan de vogelkijkhut Lytse Mear. Vanuit deze hut zijn mooie waarnemingen mogelijk. In het slik en ondiepe water verblijven vaak veel steltlopers, zoals kemphaan, grutto als de bosrietzanger, snor, blauwborst en de kleine karekiet hebben het hier naar hun zin. In de loop van de zomer komen lepelaars vanaf de Waddeneilanden. Ook kun je zwarte sterns over het water zien scheren op jacht naar insecten, of de geoorde fuut en de dodaars. Met een beetje geluk is in het voorjaar de ‘misthoorn’ van de roerdomp te horen. Terug in onze kano volgen we wederom de vaart. Op de t-splitsing gaan we linksaf en varen parallel aan de Geau. Na de Amerikaanse windmolen die wordt gebruikt voor het peilbeheer van de polder gaan we linksaf. We volgen de vaart en slaan na de duiker in de Manjepetswei linksaf het Pettebosk weer in. Na de wandelsteiger gaan we rechtsaf. We zijn weer terug op de startplek.

Alternatieve route

Ook zijn er alternatieve routes in het omvangrijke gebied mogelijk. Vraag de lokale verhuurder naar een gedetailleerde kaart of kijk op www.kanovarenfryslan.nl